Alle ogen zijn gericht op Saraswati, een professor interculturele studies en postkoloniale theorie aan de universiteit van Düsseldorf. Met boeken als Decolonize your soul en White guilt, waarom niemand wit wil zijn beheerst ze sociale media en talkshows.
Dan onthullen de media dat de charismatische docente, die erom bekendstaat witte studenten uit haar colleges weg te sturen, helemaal niet de Indiase vrouw is die ze altijd beweerde te zijn. Ooit zag Saraswati er uit als 'Madonna in haar Blonde Ambition-fase'. Net zoals mensen met het verkeerde geslacht geboren kunnen worden, betoogt ze, zat zij opgesloten in de foute huidskleur en koos daarom voor een lichamelijke transitie.
Kan de culturele toe-eigening nog erger, schreeuwt het internet. Mithu Sanyal vertelt de gebeurtenissen immers deels via de shitstorm die op sociale media ontstaat. Daarvoor vroeg ze aan bekende Duitse activisten om een reactie te schrijven op de fictieve gebeurtenissen in het boek.
Ge…Lees verder
Alle ogen zijn gericht op Saraswati, een professor interculturele studies en postkoloniale theorie aan de universiteit van Düsseldorf. Met boeken als Decolonize your soul en White guilt, waarom niemand wit wil zijn beheerst ze sociale media en talkshows.
Dan onthullen de media dat de charismatische docente, die erom bekendstaat witte studenten uit haar colleges weg te sturen, helemaal niet de Indiase vrouw is die ze altijd beweerde te zijn. Ooit zag Saraswati er uit als 'Madonna in haar Blonde Ambition-fase'. Net zoals mensen met het verkeerde geslacht geboren kunnen worden, betoogt ze, zat zij opgesloten in de foute huidskleur en koos daarom voor een lichamelijke transitie.
Kan de culturele toe-eigening nog erger, schreeuwt het internet. Mithu Sanyal vertelt de gebeurtenissen immers deels via de shitstorm die op sociale media ontstaat. Daarvoor vroeg ze aan bekende Duitse activisten om een reactie te schrijven op de fictieve gebeurtenissen in het boek.
Geen volbloed
Blijft verstomd achter bij dit schouwspel: Saraswati's sterstudente Nivedita, door wiens ogen we het allemaal beleven. Op haar blog Identitti schrijft ze over seks en het leven als 'mixed race wonder woman' in Duitsland. Daarover gaan ook haar conversaties met de godin Kali, een woest creatuur dat de afgerukte hoofden van haar vijanden om de hals draagt. Telkens wanneer een situatie te heet wordt, loopt Kali door het beeld en doet er haar ongezouten zegje over. Iets waar Nivedita voor terugdeinst.
Als kind van een Poolse moeder en een Indiase vader worstelt ze immers met wie ze is. Geen volbloed Indiase, zoals haar bazige nichtje Priti, maar 'a coconut' zoals enkele kinderen op straat haar naroepen. Lees: wit met een bruine huid en dus niet echt. Maar laat het nu net die bruine huid zijn waardoor witte Duitsers haar om de haverklap vragen waar ze vandaan komt. Nee, ècht vandaan komt.
In de colleges van Saraswati vindt Nivedita het zelfbewustzijn en de theorieën om haar plek op te eisen als 'person of colour'. In elk gesprek slingert ze met citaten van James Baldwin of Audre Lorde, maar stiekem kijkt ze net zo graag naar Downton Abbey. Terwijl haar vriendin Oluchi een woedende meute op de been brengt om Saraswati te cancelen, blijft Nivedita dan ook diep gekwetst achter bij de hele affaire. Als haar rolmodel fake is, wat zegt dat dan over alles wat ze van haar geleerd heeft?
Heerlijk knetteren
Nivedita trekt in bij haar mentor om de discussie tot op het bot te voeren. Maar alle verbale wapens die Nivedita ooit op de campus aangereikt kreeg, worden nu door Saraswati omgedraaid om haar keuzes te rechtvaardigen: 'Je weet wel dat het behoorlijk racistisch van je is dat mijn huidskleur je zoveel uitmaakt.' Zulke denkoefeningen volgen elkaar in rap tempo op. Wanneer ook nog eens Priti en Saraswati's broer opduiken, die elk hun redenen hadden om de waarheid over Saraswati te onthullen, mondt het boek uit in een Who's afraid of Virginia Woolf-spektakel waarin Sanyal moeiteloos schakelt van academische argumentatie naar heerlijk knetterend gekibbel.
Het maakt Identitti een plezier om te lezen, net als de ironie waarmee Sanyal haar personages in al hun tegenstrijdigheden beschrijft. Scherp, maar respectvol omdat de schrijfster plaagt vanuit een grote empathie voor elk van haar personages.
Door een breed spectrum aan standpunten op te roepen, wil Sanyal duidelijk maken dat niet alle mensen van kleur onder één 'wij' te ordenen zijn. Toch worden in het boek de rangen gesloten na drie weken Saraswatigate, wanneer in Hanau een extreemrechtse terrorist negen Duitsers met een migratie-achtergrond vermoordt. 'Zulke vreselijke misdaden zijn onderdeel van de realiteit van de Bondsrepubliek, en daarom is het een onacceptabele leemte dat er in de Duitse literatuur over wordt gezwegen', aldus Sanyal in het nawoord. Daarom alleen al mag dit boek uitgroeien tot een klassieker. Met Identitti heeft Mithu Sanyal de Duitse literatuur, die zo vaak nog draait om de Tweede Wereldoorlog en de naschokken, de eenentwintigste eeuw binnengeloodst.
Vertaald door Ymke van der Staay, Cossee, 416 blz., 24,99 €.
Verberg tekst
